Küresel Tarımsal Gıda Sektörünün Genel Görünümü
Tarımsal gıda sektörü, pandemi sonrası dönemde önemli bir büyüme göstermiştir.
Küresel pazar büyüklüğü, 2021’de 8,3 trilyon dolarken, 2024’te 9,1 trilyon dolara ulaşmış ve 2029’da yaklaşık 12,5 trilyon dolara yükselmesi beklenmektedir. Bu büyüme, nüfus artışı, teknolojik yenilikler ve değişen tüketici tercihleriyle desteklenmektedir. Ancak, iklim değişikliği, enerji maliyetleri ve jeopolitik gelişmeler sektörün kırılgan yapısını korumaktadır.
Son Yıllardaki Gelişmelere Genel Bakış
- Gıda Güvenliği ve Jeopolitik Riskler:
- Ukrayna savaşı sonrası gıda güvenliği konusu küresel gündeme yeniden girdi.
- Stratejik stoklama ve ihracat kısıtlamaları gibi politikalar piyasa dengesini etkiliyor.
- İklim Değişikliği ve Aşırı Hava Olayları:
- Sıcaklık, nem ve yağış değişiklikleri tarımsal üretim kapasitelerini zorlamakta.
- 2024 yılı, El Nino ve La Nina gibi iklim olayları nedeniyle zorlu geçti.
- Enerji Krizi:
- Enerji maliyetlerinin yüksek kalması, yakıt ve gübre fiyatlarının üretim maliyetlerini artırmasına neden oluyor.
- Yeni Tüketim Trendleri:
- Bitki bazlı diyetler ve online market alışverişi popülerlik kazanıyor.
- Zayıflama ilaçlarının yükselişi ve protein alternatiflerine talep artıyor.
Türkiye’nin Tarımsal Gıda Sektöründeki Yeri:
- Türkiye, tarımsal üretim ve gıda işleme sektöründe stratejik bir konuma sahiptir.
- Gıda ürünleri ihracatında çeşitlilik ve kaliteli üretim sayesinde pazar payını korumaktadır.
- Ancak, yüksek enerji maliyetleri ve ithal gübre bağımlılığı sektörde risk oluşturmaktadır.
- Yerli üretimi artırma ve sürdürülebilir tarım uygulamalarına geçiş, sektörün geleceği için kritik öneme sahiptir.
ESG Düzenlemeleri ve Tarımsal Gıda Sektörüne Etkileri
- Sürdürülebilir Tarım Uygulamaları:
- Karbon emisyonunu azaltmaya yönelik uygulamalar yaygınlaşmaktadır.
- Yenilenebilir enerji kullanımı ve geri dönüştürülebilir ambalajlar öne çıkmaktadır.
- Gıda Güvenliği ve Şeffaflık:
- Tüketicilerin doğal ve sağlıklı ürün talepleri artarken, izlenebilirlik zorunlu hale gelmektedir.
- Yeşil Mutabakat ve Karbon Düzenlemeleri:
- AB düzenlemeleri, sürdürülebilir tarım politikalarına uyumu zorunlu kılmaktadır.
Güçlü Yönler:
- Büyüyen Pazar: Artan nüfus ve çeşitlenen tüketici talepleri büyümeyi desteklemektedir.
- Yüksek Fiyatlandırma Gücü: Çoğu tarımsal ürün, zorunlu tüketim kalemi olduğundan talep esnektir.
- Çeşitlilik ve Esneklik: Bitki bazlı proteinler ve alternatif gıdalara olan talep artmaktadır.
- İhracat Potansiyeli: Özellikle bakliyat ve yağlı tohumlar ihracatta güçlü konumdadır.
Zayıf Yönler:
- İklim Hassasiyeti: Kuraklık, sel ve aşırı hava olayları üretim hacimlerini düşürebilir.
- Enerji ve Gübre Maliyetleri: Gübre ve enerji fiyatlarındaki artış üretim maliyetlerini yükseltmektedir.
- İşgücü Sıkıntısı: Tarım işçiliğinde devam eden sorunlar, Batı Avrupa ve gelişmekte olan pazarlarda etkisini göstermektedir.
- Küresel Enflasyon: Artan maliyetler, fiyat rekabetini zorlaştırmaktadır.
Risk Derecelendirmesi:
- İklim Değişikliği Riski: Yüksek
- Jeopolitik Riskler: Orta-Yüksek
- Enerji Maliyet Riski: Yüksek
- Tedarik Zinciri Riski: Orta
- Fiyat Rekabeti Riski: Orta
Sonuç ve Öneriler:
- Sürdürülebilir tarım uygulamalarına geçiş hızlandırılmalıdır.
- Enerji maliyetlerini azaltacak yenilenebilir enerji kaynaklarına yatırım yapılmalıdır.
- İhracat stratejileri, özellikle AB pazarında çevresel düzenlemelere uyum sağlayacak şekilde güncellenmelidir.
- Üretim süreçlerinde verimlilik artırılarak maliyet avantajı sağlanmalıdır.
Tarımsal gıda sektörüne ait Allianz Trade ekonomik araştırmalar birimi tarafından hazırlanan raporun orijinaline ulaşmak için buraya tıklayabilir, detaylı bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
